دكتر محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، در پنجمین جلسه ستاد مركزی هماهنگی جوانی جمعیت با بیان اینكه پویایی جمعیت یك دغدغه ملی است، بر ضرورت اتخاذ رویكردی نظام‌مند، قاعده‌مند و چندبخشی در مواجهه با این چالش تأكید كرد.
به گزارش روابط عمومی رادیو سلامت، در پنجمین جلسه ستاد مركزی هماهنگی جوانی جمعیت، كه با حضور جمعی از مسئولان ارشد وزارت بهداشت، نمایندگان مجلس و كارشناسان حوزه‌های مرتبط برگزار شد، دكتر محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، با تاكید بر اهمیت موضوع جمعیت گفت: «برگزاری منظم این جلسات نشانه‌ای روشن از یك نگرانی ملی است و همه نهادها باید با همدلی و تدبیر در مسیر آن حركت كنند.
وی افزود: «هرگونه اقدام در این حوزه باید قاعده‌مند، متوازن و هوشمندانه باشد؛ تجربه‌ها نشان داده‌اند كه رویكردهای عجولانه یا ایستا نمی‌توانند راه‌گشا باشند. این مسیر نیازمند حركت آهسته و پیوسته تا رسیدن به نقطه‌ای پایدار است.»
وزیر بهداشت با اشاره به ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، گفت: «بخشی از چالش‌های جمعیتی در این ساختارها ریشه دارند. اصطلاح عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت (SDH) دیگر به عوامل اجتماعی محدود نمی‌شود و باید فاكتورهای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و زیست‌محیطی را نیز در نظر گرفت.»
وی در ادامه به ارائه مثالی پرداخت: «سالانه حدود 20 هزار نفر در تصادفات جاده‌ای و بیش از 50 هزار نفر به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این آمارها نشان‌دهنده یك تهدید جدی برای پویایی جمعیت كشور هستند و باید در سیاست‌گذاری‌ها مدنظر قرار گیرند.»
به گفته ظفرقندی، مقاله‌ای از مجله پزشكی Lancet نشان داده كه تحریم‌ها اثری هم‌سطح با جنگ‌های كلاسیك بر نرخ رشد جمعیت دارند. «این موضوع تنها فرهنگی یا بهداشتی نیست؛ بلكه مسئله‌ای كلان و ملی است كه پاسخ فراسازمانی و بین‌بخشی را می‌طلبد؛ از رسانه ملی و نهادهای فرهنگی گرفته تا سازمان برنامه و بودجه.»
وی ادامه داد: «برای مشاهده تأثیر ساختارهای اجتماعی و اقتصادی بر شاخص‌های جمعیتی، كافی است نگاهی به روند افزایش سن ازدواج و كاهش تمایل به آن بیندازیم. اگر جوانی ازدواج نكند یا پس از ازدواج رغبتی به فرزندآوری نداشته باشد، رشد جمعیت اتفاق نمی‌افتد. این موضوع نیازمند علت‌یابی و اصلاحات همه‌جانبه است.»
وزیر بهداشت با اشاره به حادثه تلخ اخیر در یكی از جاده‌های كشور كه در آن یك اتوبوس فرسوده باعث جان‌باختن بیش از 20 نفر شد، گفت: «این قبیل حوادث، تنها یك اتفاق نیستند، بلكه نماد غفلت‌های ساختاری مزمن هستند. باید با جدیت پیگیری شوند تا مانع از تكرار چنین فجایعی شویم.»
در بخش دوم سخنان، دكتر ظفرقندی به اقدامات وزارت بهداشت در زمینه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اشاره كرد و گفت: «قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در بخش‌های اجرایی و سامانه‌ای به‌خوبی پیش می‌رود. راه‌اندازی سامانه‌هایی مانند سقط قانونی، رضایت‌سنجی مادران پس از زایمان و آمایش امید نشان‌دهنده برنامه‌ریزی دقیق برای مدیریت جمعیت كشور هستند.»
او افزود: «سامانه آمایش امید كمك می‌كند نقاط ضعف شناسایی شود و داده‌ها به‌صورت دقیق تحلیل گردند تا سیاست‌گذاری‌ها هدفمند انجام شوند. این سامانه‌ها نه‌تنها ابزار فناورانه بلكه بستری برای مداخلات هوشمندانه هستند.»
وی بر لزوم مشاركت دانشگاه‌های علوم پزشكی تأكید كرد و افزود: «تعامل با رؤسای دانشگاه‌ها، استانداران و سایر ذی‌نفعان، نقش مؤثری در فرهنگ‌سازی و تعهد سازمانی در اجرای برنامه‌ها خواهد داشت.»
در بخش پایانی، دكتر ظفرقندی به نگرانی مادران درباره تجربه زایمان اشاره كرد و گفت: «بخش‌هایی از مشكلات فرزندآوری به كیفیت خدمات در بلوك‌های زایمانی مربوط می‌شود. با استفاده از سامانه رضایت‌سنجی و رصد میدانی، می‌توان این نگرانی‌ها را كاهش داد و شرایطی ایمن و محترمانه برای فرزندآوری فراهم كرد.»
وی در پایان هشدار داد: «ما در بزنگاهی تاریخی ایستاده‌ایم. اگر امروز تصمیم‌های دقیق و هماهنگ اتخاذ نشود، فردا ممكن است دیر باشد. با استفاده از داده‌ها، سامانه‌ها و مشاركت جمعی می‌توانیم آینده‌ای جوان، پویا و سالم برای ایران بسازیم.»
